Toekomst voor de Boa taal in Congo

van totaal € 7.400 (93%)

Anno 2022 is het bijna onvoorstelbaar dat er grote aantallen mensen zijn die hun eigen taal niet kunnen lezen of schrijven. Het belemmert hen in hun ontwikkeling. Het niet hebben van een alfabet bedreigt hun culturele identiteit.

Het onderzoek naar nog niet beschreven talen is daarnaast van groot belang voor onze kennis van taal en voor de ontwikkeling van de taalwetenschap. Studenten in Leiden die momenteel niet naar de DR Congo kunnen gaan voor veldwerk, kunnen met de taalgegevens uit dit project toch onderzoek doen voor hun master scriptie.

'Wat mij fascineert is te zien hoeveel mensen in Congo hun taal waarderen en hoe graag het Boa team dit project tot een succes wil maken. Het hebben van een alfabet, een spellingsgids en een lexicon Boa-Frans en Boa-Engels zal de Boa gemeenschap in staat stellen om materiaal te gaan produceren voor educatieve doeleinden, op scholen en voor gebruik in kerken. Dit verrijkt het Boa cultureel erfgoed.’ Gerrit de Wit

Als donateur geef je een kwart miljoen Boa's in Congo de mogelijkheid om een historische stap te zetten in hun ontwikkeling. Zo steun je met uw bijdrage taalkundig onderzoek vanuit de Universiteit Leiden dat direct relevant is voor de sprekers van de Boa taal en studenten taalkunde. Dankzij jouw steun, houd je de Boa taal in Congo levend!

Dankjewel = Modo in Boa

Bedankt voor jouw hulp. 
Dankzij jouw steun, houd je de Boa taal in Congo levend!
Graag delen we de volgende twee filmpjes:

Mevrouw Etindepua Embatia Julienne vertelt trots een verhaal in het eigen taal, het Boa, voor.

Mevrouw Etindepua Embatia Julienne leest trots haar eerste geschreven verhaal in het eigen taal, het Boa, voor.

In de jaren 90 heb ik samen met mijn vrouw drie jaar in Congo gewoond voor taal- en dialectonder­zoek. Tot 2015 had ik, naast een baan in de IT, gemiddeld een dag per week voor de ontwikkeling van de taal van de Lika bevolking, ook in het regenwoud van de DR Congo. De Lika's hadden, net als de Boa's nu, nog geen alfabet toen we begonnen. Jarenlang woonde ik ongeveer één maand per jaar in een Lika dorp. Ze hadden zelfs een huisje voor me gebouwd.

Toen het Lika project klaar was en nadat ik gepromoveerd was op de fonologie en grammatica van deze taal, kreeg ik in 2017 van een Congolese organisatie het verzoek om de Boa's te helpen. Ik had bij de Lika's meegemaakt hoe belangrijk het voor mensen in Congo is om hun eigen taal te kunnen lezen en schrijven. Dat gun ik ook de Boa's.

Het Boa project heeft drie stakeholders:

  • de Boa gemeenschap
  • de lokale Congolese organisatie
  • Leiden University Center for Linguistics

Ik werk in dit project samen met een Congolese taalkundige, Dominique Banotanea, en een vast team van vier goed opgeleide sprekers van de Boa taal. Een Congolese professor, dr. André Motingea Mangulu, is pro deo adviseur. Zelf besteed ik onbetaald één dag per week aan dit project.

‘Samenwerken op basis van wederzijds respect is verrijkend en geeft mij zo veel voldoening’

Lees wat Gerrit eerder in Congo bereikt heeft.

Père Rimbaut heeft deze foto genomen met mijn smartphone, we zijn hier met het Boa team de conceptversie van de Boa spellingsgids aan het reviewen.

Taalonderzoek met meerwaarde voor de hele taalgemeenschap

Het team bestaat uit een Congolese taalkundige, vier Boa's die sinds 2018 in het team zitten en dr. Gerrit de Wit (LUCL).
Het project beoogt direct 2000 Boa sprekers te bereiken en indirect uiteindelijk 160.000 mensen, het grootste deel van de Boa bevolking.

De belangrijkste doelstellingen tot eind 2023 zijn:

  1. Een nieuwe breed geaccepteerde versie van de Boa spellingsgids - 500 exemplaren
    Hiervoor gaan we de huidige spellingsgids van het Boa testen en feedback van de Boa bevolking  verwerken in een nieuwe versie. We gaan die nieuwe versie publiceren als boekje en als app voor mobiele telefoons.
  2. Een lesmethode om Boa te leren lezen - 500 exemplaren in het Frans en 2000 in het Lingala
    De doelgroep is in deze fase de Boa's die al Frans of Lingala kunnen lezen. Met deze methode in beide talen geven we Boa onderwijzers materiaal in handen waarmee ze andere Boa's kunnen leren lezen en schrijven in hun eigen taal.
  3. Minimaal één voorlichtingsboek: om de positie van vrouwen te verbeteren en/of om de verspreiding van AIDS tegen te gaan - 2000 exemplaren
  4. Minimaal vijf leesboeken in de Boa-taal - 5 x 2000 exemplaren
    Met de huidige spellingsgids zijn Boa auteurs al verhalen aan het schrijven. Zij doen hiermee ervaring op in het schrijven van hun taal. Deze verhalen gaan we bundelen en uitgeven als boekjes, geprint en als app. Hiermee ontstaat er voor Boa-lezers een mooi aanbod. Daarnaast begeleiden we Boa teams die materiaal maken dat kerken willen gebruiken en staan we open voor begeleiding van andere lokale organisaties.
  5. Publicatie van een Boa fonologie (structuur van en processen in het klanksysteem en toon).


De genoemde aantallen zullen deels in print en deels als app verschijnen. In de DR Congo hebben steeds meer mensen een mobiele telefoon. Met Bluetooth kunnen ze boeken met elkaar delen die als app gemaakt zijn. Distributie van gedrukte boeken is in het regenwoud een grote uitdaging.